Ο Χριστόφορος πάντα γελούσε που είχε πάρει μια γυναίκα από το χωριό για να του πλένει και να του μαγειρεύει. Μου φερόταν σαν υπηρέτρια- αυτό έμαθε στους γιους μου. Στα 49 μου, αποφάσισα ότι έπρεπε να πω αρκετά.
PAULINA, 49 ΕΤΏΝ
Ως το πέμπτο και νεότερο παιδί της οικογένειας, δεν είχα τίποτα να περιμένω – ήξερα ότι έπρεπε να παντρευτώ σύντομα και να κάνω οικογένεια για να αποφύγω να δουλεύω στο αγρόκτημα. Παντρεύτηκα σε ηλικία 20 ετών και γέννησα δύο αγόρια τον ένα χρόνο μετά τον άλλο.
Δεν είχα καμία ελπίδα να πάω στο πανεπιστήμιο. Τελείωσα τη μαθητεία μου. Το μόνο πράγμα που ήξερα να κάνω ήταν να κόβω μαλλιά. Μερικές φορές φανταζόμουν ότι θα γινόμουν κομμώτρια με δικό μου κομμωτήριο σε μια μικρή πόλη, στο οποίο θα πηγαινοερχόμουν από το πολυπόθητο σπίτι μου στα προάστια με ένα μικρό αυτοκίνητο. Δυστυχώς, οι γονείς μου δεν μου έδωσαν ψευδαισθήσεις – δεν πήρα ούτε ένα ζλότυ για ένα εισιτήριο στο Ράντομ ή στο Λούμπλιν για να δοκιμάσω την ανεξαρτησία μου.
Τον γνώρισα σε ένα φεστιβάλ
Κατά τη διάρκεια του ετήσιου φεστιβάλ ψησίματος πατάτας στο χωριό μας, συνάντησα τον Krzysiek, ο οποίος ήρθε με τους φίλους του για να διασκεδάσει με το “στυλ της υπαίθρου”. Διασκέδασαν πολύ, πίνοντας φεγγαρόζουμο και γελώντας με το “στυλ” των συνομηλίκων μου. Θυμάμαι σαν να ήταν χθες ότι εντυπωσιάστηκα από την αλαζονεία και το θράσος τους- βαθιά μέσα μου ένιωθα σαν κατώτερος άνθρωπος.
Ήταν τύχη που τράβηξα το βλέμμα του Κρίστοφερ. Εγώ, ο κοντός με τη μεγάλη μύτη και τους στενούς γοφούς, μου άρεσε πολύ αυτός ο εργένης της πόλης. Ο Κρίστοφερ ήταν έξι χρόνια μεγαλύτερος και προφανώς οι γονείς του πίεζαν για γάμο. Ταξίδευε από χωριό σε χωριό για να έχει -όπως άκουσα το αστείο- “τον νέγρο του” στο σπίτι.
Δεν με σεβάστηκε από την πρώτη στιγμή που συναντηθήκαμε και πίστεψα αφελώς ότι με περίμενε μια διαφορετική ζωή μετά τον γάμο μας. Ναι, έτσι ήταν, αλλά η ζωή ενός πιεσμένου. Μετά από κάθε παιδί, έπεφτα σε επιλόχειο κατάθλιψη. Ο Κρίστοφερ, αν και περήφανος που απέκτησε έναν γιο και στη συνέχεια άλλον έναν, δεν νοιαζόταν για τη μοίρα μου.
Κάθε χρόνο ένιωθα ότι η ζωή μου έβγαινε από μέσα μου. Ήμουν 26 ετών και ένιωθα ότι βρισκόμουν στα πρόθυρα της συνταξιοδότησης. Δεν χρειαζόταν να εργαστώ επαγγελματικά – ο Κρίστοφερ διατηρούσε μια εταιρεία ενοικίασης ρυμουλκούμενων, οχημάτων και τρακτέρ. Όσο περισσότερο αναπτυσσόταν η επιχείρησή του, τόσο περισσότερο διογκωνόταν και ο εγωισμός και η αλαζονεία του. Ήταν αυθάδης, κακόβουλος.
Σε κάθε ευκαιρία ανέφερε ότι μαζί του είχα μια ζωή σαν παραμύθι, αλλά ότι ήμουν μια αχάριστη χωριατοπούλα.
Οι γιοι του ανατράφηκαν με την αίσθηση ότι έπρεπε να αναζητήσουν γυναίκες που θα τους υποτάσσονταν, όχι συντρόφους με τις οποίες θα διοικούσαν το νοικοκυριό. Για πρωινό έπρεπε να υπάρχουν δύο είδη ομελέτας κάθε μέρα (αλμυρή και γλυκιά), ψωμί που έψηνα εγώ ο ίδιος, σαλάτα λαχανικών.
Μια φορά, όταν ένα μαλακό βραστό αυγό δεν βγήκε τέλειο, ο σύζυγός μου πέταξε το πιάτο στο πάτωμα και μου είπε να σκουπίσω. Οι γιοι μου πήραν γρήγορα τον τόνο και τους άρεσε να τους κάνουν κουμάντο. Ήταν ικανοί να με φτύνουν στο πρόσωπο και να με σπρώχνουν στον τοίχο όταν δεν τους έδινα χώρο στην πόρτα. Κανένας τους δεν με βοήθησε ποτέ να φέρω τα ψώνια στο σπίτι ή, Θεός φυλάξοι, να στρώσω το τραπέζι.
Όταν ήταν μικροσκοπικά, με κοίταζαν με αυτοπεποίθηση και θαυμασμό, αλλά από τη στιγμή που έφτασαν στην προσχολική ηλικία, δεν αποτελούσα πια μια φιγούρα εξουσίας γι’ αυτά. Ένιωθα ότι δεν ήμουν ικανή να αναθρέψω παιδιά, αλλά πώς θα μπορούσα να μετρήσω τη δύναμή μου με τη θέληση ενός τυράννου και δεσπότη;
Μια μέρα άνοιξα την πρωινή τηλεόραση.
Άκουσα την ιστορία μιας γυναίκας που κακοποιούνταν ψυχικά από τον σύζυγό της. Αυτό αφορά εμένα – σκέφτηκα. Το καμουφλαρισμένο πρόσωπο της γυναίκας πρόδιδε απόγνωση και… χαρά ταυτόχρονα, επειδή είχε απελευθερωθεί από τη ζωή της με τον σύζυγό της και είχε πετάξει τα δεσμά. Είχε επιλέξει να δραπετεύσει. Διαισθανόμουν επίσης ότι δεν θα έκλεινε ούτε το μάτι, αφήνοντάς με γυμνό και χωρίς τίποτα για μια άλλη γυναίκα.
Το καρφί στο φέρετρο για μένα ήταν η είδηση ότι η επί 25 χρόνια αγαπημένη του ήταν έγκυος. Ένιωσα ότι είχα χαραμίσει τη ζωή μου… Αποφάσισα ότι ήταν ή εγώ ή αυτός και επέλεξα τον εαυτό μου. Κάποιος μου είπε κάποτε ότι ο γάμος ήταν η μόνη μου ευκαιρία για μια επιτυχημένη ζωή. Τι έκανα λοιπόν; Άρχισα να επιστρέφω στο επάγγελμά μου.
Κρυφοκοίταζα νέες τεχνικές κομμωτικής στο διαδίκτυο, περιεργαζόμουν blogs, ιστοσελίδες και εικόνες στο Pinterest. Άρχισα να δημιουργώ χτενίσματα εκπαιδεύοντας πάνω σε περούκες – παραδόξως, αποδείχθηκε ότι ήταν ο σύζυγός μου. Άρχισα να τηλεφωνώ σε κομμωτήρια και σπα σε ακτίνα 150 χιλιομέτρων. Πήρα αρκετές προτάσεις για ραντεβού και ακόμη και μια προσφορά εργασίας αμέσως.
Ετοίμασα δύο βαλίτσες και άφησα ένα γράμμα
Έγραψα στον σύζυγό μου και στους ενήλικες γιους μου ότι φεύγω και ότι έπρεπε να τα καταφέρουν μόνοι τους. Έφυγα για το Radom. Εκεί βρήκα δουλειά σε ένα σπα ξενοδοχείου και εκεί γνώρισα τον Jan. Νεότερος από μένα, ένας ευγενικός, κομψός χρηματοδότης. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι όταν έπεσε η επαγγελματική μου κάρτα, την μάζεψε ο ίδιος. Μετά από χρόνια που ήμουν ένα τίποτα, ένιωσα ξεχωριστή επειδή κάποιος με είχε σηκώσει και με είχε βοηθήσει σε κάτι.
Συναντηθήκαμε σε ένα άλλο ξενοδοχείο. Ήταν συναρπαστικά ραντεβού, αλλά δεν υποσχέθηκα τίποτα στον εαυτό μου. Ένα βράδυ του είπα την ιστορία μου και ο Γιάνεκ αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς με το παρελθόν. Έτσι, 8 μήνες αργότερα, ήρθα να ξανασμίξω με τον Γιάνεκ.
Το σπίτι ήταν σε άθλια κατάσταση, αν και μπορούσε κανείς να αισθανθεί την παρουσία μιας γυναίκας. Εγώ – περιποιημένη, με καινούργιο κούρεμα, βαμμένη, φορώντας ένα μπεζ σύνολο. Δεν ανήκα πια εδώ. Τα αγόρια ξαφνιάστηκαν όταν με είδαν και με χαιρέτησαν ψυχρά.
Η αντίδραση του συζύγου μου ήταν ακριβώς αυτό που περίμενα – με κοίταξε και με αποκάλεσε μεταμφιεσμένη μαϊμού. Του έδειξα μια αίτηση διαζυγίου μπροστά στη μύτη του. Εδώ και 3 μήνες είμαι ελεύθερη γυναίκα, ευτυχισμένη, σε σχέση με έναν άνδρα που είναι σύντροφος της ζωής μου και όχι καταπιεστής. Εύχομαι σε κάθε γυναίκα το θάρρος μου – ήρθε αργά, αλλά χαίρομαι που το βρήκα μέσα μου.
